Ngày 17/12/2015 UBND tỉnh Nam Định đã ban hành Quyết định số 2741/QĐ-UBND Về việc Phê duyệt Đề án bảo tồn và phát triển bền vững giống Ngao bản địa tại Vườn quốc gia Xuân Thủy.

Đề án trên đã xác lập cơ chế đồng quản lý giữa Vườn quốc gia Xuân Thủy với Chính quyền và cộng đồng địa phương khi triển khai mô hình Khu bảo tồn giống Ngao bản địa tại khu vực cửa Sông Hồng thuộc Vườn quốc gia Xuân Thủy. Với cơ chế này, quyền lợi và trách nhiệm của các bên liên quan khi tham gia thực hiện Đề án đã được thể chế hết sức rõ ràng. Vườn quốc gia Xuân Thủy được UBND tỉnh giao chủ trì phối kết hợp với các bên liên quan ở địa phương để triển khai các hoạt động ký Hợp đồng chia sẻ lợi ích thông qua việc cho phép cộng đồng sử dụng đất mặt nước để ương nuôi giống Ngao bản địa ở khu vực; Đồng thời thu tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng theo thỏa thuận, nộp vào Tài khoản môi trường của Vườn quốc gia Xuân Thủy. Quỹ môi trường này sẽ tiến hành chi trả cho các đối tượng được thụ hưởng theo Quy định của UBND tỉnh Nam Định.

Tại Quyết định số 01/QĐ-TTg ngày 02/01/2003, Thủ Tướng Chính phủ đã giao toàn bộ diện tích 7.100 ha trên vùng bãi triều thuộc cửa sông Hồng cho Vườn quốc gia Xuân Thủy thực hiện mục tiêu quản lý bảo tồn thiên nhiên, trong đó có diện tích đất ngập nước ở khu vực cửa Sông Hồng mà cộng đồng địa phương đã và đang sử dụng để khai thác nguồn lợi ngao giống tự nhiên. Ngày 02/02/2012 tại Quyết định số 126/QĐ-TTg, Thủ tướng Chính Phủ đã cho phép Vườn quốc gia Xuân Thủy thực hiện thí điểm cơ chế chia sẻ lợi ích, trong đó có mô hình xây dựng Khu bảo tồn giống Ngao bản địa trên khu vực cửa Sông Hồng (trước đó là khu vực được áp dụng mô hình khai thác và sử dụng bền vững nguồn lợi ngao giống tự nhiên) đối với Vườn quốc gia Xuân Thủy và cộng đồng địa phương.

Ngày 05/10/2015 Văn phòng Chính phủ đã ban hành Văn bản số 7991/VPCP-KTN “V/v Thí điểm chia sẻ lợi ích trong quản lý bảo vệ và phát triển bền vững rừng đặc dụng” cho phép các Vườn quốc gia thí điểm tiếp tục thực hiện cơ chế chia sẻ lợi ích theo tinh thần Quyết định số 126/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ;

Diện tích đất ngập nước ở khu vực cửa Sông Hồng thuộc Vườn quốc gia Xuân Thủy không nằm trong quy hoạch nuôi trồng thủy sản của địa phương mà nằm trong vùng Quy hoạch quản lý bảo tồn thiên nhiên kết hợp với phát triển bền vững của Vườn quốc gia Xuân Thủy theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Như vậy về nguyên tắc khu vực này không chịu sự điều chỉnh của Nghị định 67/NĐ-CP ngày 07/7/2014 Về một số chính sách phát triển thủy sản của Chính phủ; mà chịu sự điều chỉnh của Nghị định số 99/NĐ-CP ngày 24/9/2010 của Chính Phủ Về chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng.

Tại Điều 4, khoản 2, mục đ của Nghị định này quy định các đối tượng phaỉ trả tiền dịch vụ môi trường rừng cho loại rừng và loại dịch vụ môi trường gồm: “Dịch vụ cung ứng bãi đẻ, nguồn thức ăn và con giống tự nhiên, sử dụng nguồn nước từ rừng cho nuôi trồng thủy sản”.

Tại khoản 1, Điều 5 về nguyên tắc chi trả dịch vụ môi trường rừng của Nghị định này cũng quy định: “Tổ chức, cá nhân được hưởng lợi từ dịch vụ môi trường rừng phải chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng cho các chủ rừng của các khu rừng tạo ra dịch vụ đã cung ứng”.

Như vậy các chủ thể ương nuôi giống Ngao bản địa tại khu vực cửa Sông Hồng thuộc Vườn quốc gia Xuân Thủy khi thực hiện việc ký Hợp đồng chia sẻ lợi ích thông qua sử dụng đất ngập nước để ương nuôi giống Ngao bản địa phải thực hiện nghĩa vụ Chi trả dịch vụ môi trường rừng cho Vườn quốc gia Xuân Thủy theo giá trị thỏa thuận giữa hai bên đã được UBND tỉnh Nam Định xem xét Phê duyệt tại Quyết định số 2741/QĐ-UBND ngày 17/12/2015. Thông qua hội nghị tham vấn cộng đồng, UBND tỉnh đã công nhận: “Mức thu từ Chi trả dịch vụ môi trường trong Đề án đồng quản lý Khu bảo tồn giống ngao bản địa ở khu vực được xác định bình quân chung từ: 300.000 – 500.000 VNĐ/ha/năm, thực hiện cho cả hợp đồng 05 năm. Thu 01 năm/lần, Việc thu sẽ được tiến hành vào các Quý đầu của năm Dương lịch; tại Trụ sở UBND các xã tham gia Đề án”. Nếu hộ nào không chấp hành việc thu nộp như đã nói ở trên sẽ bị Chính quyền thu hồi diện tích đã Ký Hợp đồng hoặc đang sử dụng để chuyển sang sử dụng vào mục đích khác.

Đề nghị các Chủ thể nuôi ngao ở khu vực thực hiện việc đăng ký ương nuôi giống ngao bản địa đối với Ban quản lý Khu bảo tồn/ hoặc với UBND xã sở tại để Cấp thẩm quyền xem xét duyệt ký Hợp đồng.

Khi được chấp thuận ký hợp đồng ương nuôi giống ngao bản địa tại khu vực, yêu cầu các Chủ hộ nghiêm chỉnh chấp hành các quy định tại các Văn bản pháp quy của Chính Phủ và UBND tỉnh Nam Định liên quan đến việc thực hiện Đề án Bảo tồn và phát triển bền vững giống ngao bản địa tại Vườn quốc gia Xuân Thủy.

Vườn quốc gia Xuân Thủy trân trọng thông báo./.